Jak ustawić sag - czyli tajemnica rider sag i free sag - 10 porad

W tym poradniku przeczytasz o tym jak prawidłowo ustawić sag w swoim motocyklu. Opiszemy także różnicę pomiędzy rider sag i free sag. Poświęć kilka minut, a zrozumiesz dlaczego Twoje przednie koło nie chce utrzymać się w koleinie.

1. Co to jest race sag inaczej rider sag?

Race SAG pojawia się wtedy kiedy amortyzator jest ściśnięty, a motocykl delikatnie obniża się pod ciężarem zawodnika z ekwipunkiem. Sag z reguły mierzy się w milimetrach i oznacza długość "ściśnięcia amortyzatora". 

Rider sag mierzy się wtedy kiedy zawodnik siedzi na zatankowanym motocyklu w pełnym ubiorze wraz z ochraniaczami. Free sag mierzy się na zatankowanym motocyklu stojącym na ziemi bez zawodnika.

2. Zmienne

Na "uginanie się" zawieszenia w motocyklu cross wpływa waga zawodnika, napięcie wstępne sprężyny amortyzatora, oraz w mniejszym stopniu temperatura i setting zawieszenia. Większe napięcie sprężyny zwiększa sag, a mniejsze napięcie obniża go. Jeżeli chcesz dokonać precyzyjnych pomiarów i dobrze ustawić sag w motocyklu enduro musisz poczekać aż zawieszenie ostygnie po jeździe. Pomiary na gorącym amortyzatorze będą niedokładne.

3. Jak mierzyć sag?

Możesz użyć do tego specjalnego przyrządu DRC do pomiaru SAG lub zwykłej sztywnej lub rozwijanej miarki. Najważniejsze aby pomiar był wykonywany pomiędzy stałym punktem nadwozia i osią koła. Następnie ubierz się w kompletny strój wraz z ochraniaczami, butami i kaskiem, jeżeli zawsze jeździsz z camelbagiem jego także załóż. Usiądź na motocyklu w pozycji, która jest taka sama w jakiej zawsze jeździsz i połóż obie stopy na podnóżkach. Do tego pomiaru zdecydowanie wygodniej jest mieć pomocnika, który będzie Cię delikatnie podtrzymywał i pomagał utrzymać równowagę podczas pomiaru sag. Jeżeli jednak nie masz nikogo pod ręką możesz stanąć z motocyklem blisko ściany i delikatnie podpierać się o nią łokciem utrzymując równowagę. Dla poprawy dokładności pomiaru dobrze jest zapracować zawieszeniem w górę i w dół tak aby amortyzator ustawił się w naturalnej pozycji.

Następnie zmierz odległość pomiędzy wcześniej ustalonym punktem nadwozia, a osią koła. Różnica, pomiędzy pomiarem z motocyklem na stojaku, a pomiarem z zawodnikiem to właśnie Race SAG.

4. Jak regulować sag?

Każdy motocykl ma swoje zalecane wartości sag ale bezpieczny i najczęściej spotykany zakres to pomiędzy 97 a 110 mm. Aby ocenić jaki sag jest najlepszy dla Ciebie musisz wykonać wiele testów w terenie. Jeżeli chcesz wyregulować tylny amortyzator musisz poluzować nakrętkę kontrującą (motocykle japońskie) lub poluzować śrubę zabezpieczającą (zawieszenia WP). Najlepszą metodą jest dokupienie odpowiedniego do danego motocykla klucza pazurkowego. Jeżeli nie chcesz kupować drogiego klucza możesz użyć mosiężnego pobijaka i młotka. Pamiętaj jednak, że gwint musi być idealnie czyściutki i nasmarowany abyś nie musiał używać dużo siły. Jeżeli chcesz zmniejszać sag musisz dokręcać nakrętkę napięcia sprężyny natomiast jeżeli chcesz zwiększyć wartość sag musisz luzować nakrętkę napięcia wstępnego. Każdy pełny obrót to ok 2-3 mm sag.

5. Równowaga na motocyklu

Prawidłowe ustawienie sag pozwala Ci na utrzymanie równowagi na motocyklu enduro i zachowanie odpowiedniej stabilności toru jazdy. Testuj różne ustawienia dla swojej wagi i terenu, w którym jeździsz. Pamiętaj, że raz ustawiony sag do jazdy po lesie, nie będzie idealny na piaskowy tor motocrossowy. Ten niepozorny parametr ma ogromny wpływ na to jak Twój motocykl cross prowadzi się na wprost przy większych prędkościach, a także jak zachowuje się kiedy wjeżdżasz w koleinę i ciasno skręcasz.

6. Za niski

Jeżeli sag wyjściowy jest za niski oznacza to, że tylny amortyzator nie kompresuje się wystarczająco. Powoduje to, że tył motocykla jest zbyt wysoko i za duża część Twojej wagi wędruje na przednie koło. Ma to pozytywny wpływ na ciasnych zakrętach ale zdecydowanie pogarsza stabilność na szybkich prostych.

7. Za wysoki

Jeżeli sag wyjściowy jest za wysoki tył motocykla będzie zbyt mocno opadał pod Twoim ciężarem. Zmieni się wtedy kąt nachylenia główki ramy i spowoduje, że zdecydowanie więcej ciężaru przesunie się na tylne koło. Odciążone przednie zawieszenie spowoduje spadek trakcji na przednim kole i duże problemy z pokonywaniem zakrętów i utrzymaniem się w koleinach. Jeżeli Twoje przednie koło cały czas wyskakuje z koleiny to prawdopodobnie masz zbyt dużą wartość sag.

8. Wysokość rur przedniego zawieszenia ponad półką

To wartość w milimetrach o ile krawędź rury przedniego zawieszenia wystaje do góry ponad półkę. Nie wielu zawodników cross i enduro wie, że wartość tą można i nawet należy regulować w zależności od potrzeb. Zmiana tego parametru ustawienia zawieszenia służy przeniesieniu balansu pomiędzy przednim, a tylnym kołem. Wsunięcie rur do góry powoduje "skrócenie" motocykla i przeniesienie większego ciężaru na przednie koło co poprawia prowadzenie w zakrętach. Wysunięcie rur zawieszenia w dół powoduje "wydłużenie" motocykla i przeniesienie środka ciężkości do tyłu poprawiając stabilność. Najlepszym przykładem jest wysuwanie rur zawieszenia przód i ustawienie większego sagu tylnego amortyzatora do jazdy po torach i warunkach piaskowych. Znaczną część informacji, o których tutaj piszemy możesz znaleźć w instrukcjach obsługi motocykla KTM EXC-F, KTM SX-F, Husqvarna TE, Husqvarna FE, Yamaha YZ.

9. Ustawiaj do bólu

Każdy tor i motocykl są inne. Po wielu godzinach testów i różnych ustawień wielu zawodników zostaje przy konkretnym settingu zawieszenia. Powinieneś jednak wiedzieć jak dostosować motocykl cross do zawodów enduro, cross country, lub motocross, w których planujesz wystartować. Przykładowo ciasne zakręty na pętli enduro mogą wymagać sag 100 mm zamiast standardowych 105, które wytestowałeś. Z kolei jak będziesz wybierał się na szybki piaskowy tor możesz potrzebować nawet 110-115 mm sag.

10. Najtańszy sposób na poprawę komfortu jazdy

Bez wątpienia prawidłowe ustawienie zawieszenia w motocyklu to jeden z najtańszych sposobów na absolutną zmianę komfortu i przyczepności. Nawet nie zdajesz sobie sprawy jak kilka milimetrów może radykalnie wpłynąć na Twój feeling z jazdy. Pamiętaj jednak, że zanim zaczniesz ustawić musisz zadbać o to aby każdy element zawieszenia był nasmarowany, sprawny i ruchomy. Nic nie da Ci ustawianie sag z dokładnością do milimetra, kiedy Twój wahacz lub kiwak stoi kołkiem, a z lag i amora leje się olej.